W ostatnim tygodniu Gwatemalą wstrząsnęła wiadomość o oskarżeniu wiceprezydent Roxany Baldetti o korupcję i nadużywanie swojego stanowiska dla celów osobistych.
Wiceprezydent została oskarżona o przynależność do sieci korupcyjnej, obejmującej urzędy celne, która została wykryta w kwietniu br. przez siły ścigania i Międzynarodową Komisję przeciwko Niekaralności w Gwatemali (CICIG). Kwietniowe śledztwo wykryło ponad 40 spraw dotyczących kontrabandy lub pobierania nielegalnych opłat celnych. Działalność grupy znanej jako “La Línea” opierała się na przyjmowaniu łapówek od importerów w zamian za unikanie podatków celnych. Szacuje się, że siatka przestępców działała co najmniej od roku. Siecią miał kierować były prywatny sekretarz Baldetti.
Roxana Baldetti złożyła rezygnację ze stanowiska z “powodów osobistych” w piątek 8 maja br. Według prezydenta Otto Péreza Moliny, decyzja była motywowana chęcią poddania się śledztwu i odseparowania się od pełnionego urzędu w związku ze skandalem. Choć według głowy państwa rezygnacja została złożona ze spokojem i akceptacją sytuacji, z pewnością ulice Guatemala City do spokojnych nie należały – w momencie ogłoszenia ustąpienia ze stanowiska przez Baldetti w stolicy odbyło się huczne świętowanie. Baldetti, według gwatemalskiej konstytucji, zostanie zastąpiona przez osobę wyznaczoną przez Kongres spośród kandydatów przedstawionych przez prezydenta.
Sprawa Baldetti przetoczyła się przez kraj i wzburzyła społeczność Gwatemali. Ujawnienie skandalu z udziałem “La R.” pchnęło ludzi na ulice większych miast, duże protesty odbyły się także w stolicy. Dochodziło również do blokad autostrad, zaś 15 tysięcy protestujących na Placu Konstytucji w Guatemala City nie żądało rezygnacji jedynie samej Baldetti, ale także prezydenta. Protesty rozpoczęły się już 25 kwietnia i przybrały na sile w dniach 1 i 2 maja.
Ustąpienie ze stanowiska przez wiceprezydent wyprzedziła o dwa dni opinia, wydana przez Sąd Najwyższy, który zapewnił, że istnieją wystarczające dowody, aby odebrać Baldetti immunitet i zatwierdził rozpoczęcie sprawy sądowej wobec niej. Śledczy zgromadzili ponad 66 tysięcy rozmów telefonicznych, w których wielokrotnie wspomina się wicepremier poprzez różne aliasy, w tym wymieniona wcześniej “La R.”, “La señora” i “La 2”. Adwokat Baldetti uważa, że pogwałcono jej prawo domniemania niewinności i złożył apelację. Najpóźniej do 14 maja br. komisja, powołana przez Kongres, zadecyduje 2/3 głosów, czy odebrać wiceprezydent immunitet.
Dotychczas nie wiadomo, jaka była pełna zdefraudowana suma, jednak uważa się, że grupa przestępcza miała możliwości pobrania 2,5 mln quetzali, czyli ok. 330 tys. dolarów. Obecnie 27 osób zostało aresztowanych w związku ze sprawą, w tym Omar Franco, dyrektor SAT, jednostki odpowiadającej za nadzór fiskalny i podatkowy oraz jego poprzednik, Carlos Muñoz. Wystosowano także nakaz aresztowania Juana Carlosa Monzóna, wspomnianego wcześniej byłego prywatnego sekretarza Baldetti.
Gwatemala od dawna zmaga się z dużym poziomem korupcji, zwłaszcza wśród wyższych funkcjonariuszy i urzędników państwowych. Dziwić może jednak nie tyle samo skorumpowanie wiceprezydent, co żarliwa obrona Baldetti przez obecnego prezydenta. “Nikt mu nie wierzy, jego partia rozpadła się na kawałki, kandydat, którego mieli na wybory, odszedł z partii” – skomentował analityk z organizacji International Crisis Group. Duża część społeczeństwa uważa, że próba chronienia Baldetti wyraźnie wiąże prezydenta z siatką korupcji. Co ciekawe, już w przeszłości podejrzewano wiceprezydent o korupcję – gdy sprawowała funkcję deputowanej w Kongresie. Jej wybór na tak ważne stanowisko wzbudzał wiele kontrowersji, jednak prezydent stanowczo bronił swojej podwładnej, zapewniając, że nigdy nie była zaangażowana w działalność przestępczą.
Internet żywo zareagował na toczące się postępowanie, zasypując portale społecznościowe ogromem memów i zabawnych animacji. Poniżej przedstawiamy jeden z nich, więcej tutaj.
Źródła:
http://www.bbc.co.uk/mundo/noticias/2015/05/150507_guatemala_corrupcion_escandalo_vicepresidenta_baldetti_jp
http://www.prensalibre.com/guatemala/politica/roxana-baldetti-renuncia-a-la-vicepresidencia
http://www.prensalibre.com/guatemala/politica/los-memes-de-la-renuncia-de-roxana-baldetti
http://www.ultimasnoticias.com.ve/noticias/actualidad/mundo/renuncia-la-vicepresidenta-de-guatemala.aspx