W dzisiejszym podsumowaniu tygodnia przybliżamy najświeższe wiadomości m.in. z Argentyny, Meksyku i Dominikany. Zapraszamy do lektury!
Argentyna z nadwyżką budżetową, ale ze wzrostem ubóstwa
#Argentyna #ubóstwo
Argentyna dzięki terapii szokowej skrajnie neoliberalnego rządu Javiera Milei po raz pierwszy od dwunastu lat notuje nadwyżkę budżetową. Min. dzięki temu rząd Milei dzięki osiągniętej nadwyżce budżetowej jest bliżej otrzymania wartej 44 miliardy dolarów podwyżki od MFW. Niemniej kraj wciąż mierzy się z skrajnie wysoką inflacją na poziomie 250%. Dodatkowo dane pokazują, że 57% kraju jest w stanie ubóstwa. Części Argentyńczyków nie stać na wszystkie posiłki. Kraj ogarnia fala strajków. Związkowców nie zadowala podwyżka płacy minimalnej, która jest ponad dwa razy niższa od ich wymagań. Poparcie rządu spadło obecnie poniżej 50%.
Źródła:
https://www.france24.com/en/live-news/20240222-argentine-austerity-anger-mounts-but-govt-says-its-working
https://www.barrons.com/news/argentina-sees-first-monthly-budget-surplus-in-12-years-a148e46a
https://www.reuters.com/world/americas/poverty-argentina-hits-20-year-high-574-study-says-2024-02-18/
Autor: Jan Paradowski
Porwanie byłego wenezuelskiego wojskowego w Chile
#Chile #Wenezuela #porwania
W czwartek doszło do porwania byłego wenezuelskiego podpułkownika Ronalda Ojedy z jego mieszkania w Chile. Został z niego uprowadzony przez grupę mężczyzn przebranych za chilijskich policjantów. Władze kraju zaprzeczyły jednak, iż była to autoryzowana przez nie akcja i ostrzegły o porwaniu Interpol. Ronald Ojeda w 2017 roku uciekł do Chile, a na jesieni 2023 roku przyznano mu status uchodźcy politycznego. Swoją ucieczkę motywował tym, że był porwany i torturowany w boliwariańskiej republice i uciekał przed prześladowaniami politycznymi. W mediach społecznościowych wyrażał się krytycznie o rządzie Wenezueli. Wiceprezydent PSUV Diosado Cabello zaprzeczył oficjalnie udział władz Wenezueli w porwaniu.
Źródła:
https://www.latercera.com/nacional/noticia/quien-es-ronald-ojeda-el-militar-venezolano-secuestrado-en-chile/GKXRTDRZKBD4XJKITRU6AT66FU/
https://www.latercera.com/mundo/noticia/diosdado-cabello-rechaza-que-inteligencia-venezolana-este-detras-del-secuestro-de-exmilitar/X5V42JDA5BBXROCM53VB5S43UU/
https://elpais.com/chile/2024-02-23/las-claves-de-la-investigacion-sobre-la-denuncia-del-secuestro-del-exmilitar-venezolano-en-chile.html#
https://english.elpais.com/international/2024-02-22/chile-alerts-interpol-to-kidnapping-of-former-venezuelan-soldier-in-santiago.html
Autor: Jan Paradowski
Panamski wymiar sprawiedliwości wydał nakaz aresztowania Ricardo Martinelliego
#Panama #Ricardo Martinelli
W czwartek władze Panamy nakazały aresztowanie Ricardo Martinelliego, byłego prezydenta Panamy, który od początku lutego ukrywa się w ambasadzie Nikaragui. Martinelli wystąpił do władz do Nikaragui o azyl dyplomatyczny. W związku z tym na razie mało prawdopodobny jest scenariusz w którym dojdzie do jego zatrzymania. Apelacja Martinellego została odrzucona na początku miesiąca, aby uniknąć więzienia były prezydent ukrył się w ambasadzie Nikaragui. Martinelli ścigany jest za pranie brudnych pieniędzy i defraudowanie funduszy publicznych.
Źródła:
https://apnews.com/article/panama-ricardo-martinelli-nicaragua-corruption-6bb3c86ab68956e18cad10b3f253ddcb
https://abcnews.go.com/International/wireStory/panamas-judiciary-orders-arrest-president-holed-nicaraguas-embassy-107465348
https://edition.cnn.com/2024/02/07/americas/nicaragua-asylum-ricardo-martinelli-intl/index.html
Autorka: Dorota Burdyszek
Katastrofa w nielegalnej kopalni złota w Wenezueli
#Wenezuela
We wtorek w wenezuelskim stanie Bolivar doszło do zawalenia się nielegalnej kopalni złota. W kopalni odkrywkowej zawaliła się ściana. Na filmach przedstawiających zdarzenie widać, jak ściana osuwa się na pracujących w płytkiej wodzie górników. Niektórym udało się uciec. Nie wiadomo, ile osób wciąż jest uwięzionych (stan na 23.02). Szacunki mówią o ponad 20 osobach, które zginęły w kopalni.
Źródła:
https://edition.cnn.com/2024/02/21/americas/venezuela-gold-mine-collapse-intl-latam/index.html
https://www.aljazeera.com/news/2024/2/22/at-least-23-dead-after-open-pit-gold-mine-collapses-in-venezuela
https://apnews.com/article/venezuela-mining-accident-paragua-gold-e221f07f200c0d135435bc2b7792eef1
Autorka: Dorota Burdyszek
Tysiące Meksykanów przeciwko AMLO
#Meksyk #AMLO #Andrés Manuel López Obrador
W niedzielę w stolicy Meksyku doszło do tłumnych demonstracji przeciwko prezydentowi kraju, AMLO. Manifestujący zgromadzili się na Zócalo, głównym placu miasta Meksyk, domagając się “wolnych wyborów”. Andrés Manuel López Obrador został oskarżony o próby łamania demokracji. Wszystko odbyło się w kontekście nadchodzących wyborów prezydenckich, w których największą szansę na wygraną ma polityczka z partii AMLO, Claudia Sheinbaum.
Źródła:
https://www.dw.com/es/decenas-de-miles-de-opositores-exigen-voto-libre-en-méxico/a-68294438
https://es-us.noticias.yahoo.com/mexicanos-acuden-masa-proteger-democracia-213801351.html
Autorka: Klaudia Dink
Wybory lokalne na Dominikanie ze zwycięstwem partii rządzącej
#Dominikana #wybory samorządowe
W niedzielę na Dominikanie odbyły się wybory lokalne. Najlepszy wynik osiągnęła rządząca, centrolewicowa partia Partido Revolucionario Moderno, na którą zagłosowało 49% Dominikańczyków. Wynik ten wzrośnie do 60%, jeżeli weźmiemy pod uwagę glosy oddane na koalicjantów PRM. 37% głosów zdobyła opozycyjna Partido de la Liberación Dominicana wraz z koalicjantami.
Koordynator kampanii PRM, Víctor D’Aza, skomentował w poniedziałek, że jego partia “wygra komfortowo” w nadchodzących wyborach prezydenckich, które odbędą się 19 maja.
Źródła:
https://eldinero.com.do/266920/elecciones-municipales-en-republica-dominicana-un-analisis-integral/
https://cdn.com.do/nacionales/resultados-finales-de-las-elecciones-municipales-2024/
Autorka: Klaudia Dink
Wniosek o impeachment dla Luli da Silvy
#Brazylia #Luiz Inácio Lula da Silva #Izrael #Palestyna
Grupa 144 deputowanych w brazylijskim parlamencie złożyła wniosek o rozpoczęcie procedury impeachmentu wobec prezydenta Luli da Silvy. Według polityków skrajnej prawicy powodem jest ostatnia wypowiedź Luli, w której prezydent Brazylii określił sytuację w Strefie Gazy jako ludobójstwo dokonywane przez Izrael na Palestyńczykach. Izrael w odpowiedzi uznał Lulę da Silvę jako „persona non-grata”, do momentu w którym ten nie wycofa się ze swoich słów. Działania Luli w ocenie wielu deputowanych kompromitują brazylijską neutralność oraz są aktem wrogości wobec obcego państwa, co może narażać Brazylię na ryzyko wojny. Niezadowolenie z wypowiedzi Luli wyraził również Sekretarz Stanu USA Anthony Blinken podczas swojej niedawnej wizyty w Brasilii.
Źródła:
https://www.infobae.com/america/america-latina/2024/02/24/diputados-brasilenos-registraron-un-pedido-de-impeachment-contra-lula-da-silva-por-sus-comentarios-sobre-israel/
https://www.france24.com/es/américa-latina/20240219-lula-persona-persona-non-grata-para-israel-por-qué-fue-vetado-el-presidente-brasileño
Autorka: Joanna Wieczorek
Działania władz Boliwii w celu poprawy kondycji gospodarczej kraju
#Boliwia #Evo Morales #Luis Acre
20 września 2024 r. rząd Boliwii ogłosił plany przywrócenia stabilności gospodarczej oraz zwiększeniu atrakcyjności gospodarki kraju. Rozwiązania gospodarcze zaproponowane w ten wtorek mieszczą się przede wszystkim w lewicowej doktrynie polityki gospodarczej wyznawanej przez aktualną władzę, natomiast zwracają one również uwagę na takie cele jak zmniejszenie biurokracji oraz ułatwienie prowadzenia prywatnej aktywności gospodarczej. Chodzi między innymi o zwiększenie państwowych inwestycji w sektorze rolniczym czy zwiększenie rezerw dolara.
Obecny prezydent Luis Arce początkowo piastował wysokie stanowiska w Boliwijskim Banku Centralnym a następnie przez ponad 10 lat pełnił funkcję ministra gospodarki w rządzie Evo Moralesa. Prezentuje on poglądy bardziej socjalistyczne promując nacjonalizację wielu sektorów gospodarki, w tym kluczowych gałęzi takich jak przemysł naftowy, wydobywczy czy telekomunikacyjny. Część ekspertów właśnie jemu przypisuje sukces gospodarczy kraju, mimo iż stoi on w opozycji do aktualnie dominującego nurtu neoliberalizmu gospodarczego.
Poważnym, o ile nie najpoważniejszym, problemem dla stabilności i bezpieczeństwa gospodarczego kraju są drastycznie spadające rezerwy waluty dolara. W 2014 r. wynosiły one ponad 15 miliardów dolarów, w roku 2024 r. natomiast wynoszą one już zaledwie 2 miliardy. Niedobór amerykańskiej waluty uderza zarówno w sektor państwowy jak i prywatny, głównie z powodu, iż dolar jest głównym środkiem, za pomocą którego dokonuje się transakcji międzynarodowych. Z powodu braków w rezerwach dolara utrudniony a czasami wręcz uniemożliwiony import produktów do kraju czy surowców niezbędnych do produkcji w kraju. Problemy w imporcie dotykają np. przemysł farmaceutyczny, w wyniku czego co w kraju występuje duży niedobór w lekach.
Część przedsiębiorców zmuszona zostaje wówczas do poszukiwania dolara w innych, nielegalnych źródłach. W oczywistych względów kurs wymiany waluty jest tam znacznie wyższy, co zwiększa koszty prowadzenia biznesu. Ponadto w obliczu coraz mniej stabilnej sytuacji geopolitycznej dolar amerykański jawi się jako źródło stabilizacji i pewności gospodarczej – zarówno dla rządu jak i potencjalnych inwestorów, których przyciągnięcie do kraju jest jednym z priorytetów Luisa Acre.
Aby zrozumieć aktualną sytuację należy pokrótce wyjaśnić procesy, które miały miejsce przez ostatnie dwie dekady. Kraj od początku XXI wieku przeżywał tzw. el milagro económico (cud gospodarczy), który nie tylko zwiększył PKB państwa, ale i jednocześnie podniósł poziom życia przeciętnego mieszkańca Boliwii. Sam kraj rzedstawiany była jako regionalny lider polityki gospodarczej i fiskalnej oraz jeden z najszybciej rozwijających się państw Ameryki Łacińskiej.
Najlepszy okres gospodarki kraju przypada zwłaszcza na lata prezydentury Evo Moralesa (2006-2019), kiedy to zgodnie z danymi Banku Światowego oraz Międzynarodowego Funduszu Walutowego wartość gospodarki wzrosła czterokrotnie. Dodatkowo poziom skrajnego ubóstwa spadł z poziomu 38% do 15%, a sam kraj został w 2018r. został po raz pierwszy zakwalifikowany do “państw wysoko rozwiniętych”.
Jaka była przyczyna tej zmiany? Można jej upatrywać m.in. w nagłym wzroście zapotrzebowania na surowce naturalne, w tym gaz, którego rezerwy szacowane są za drugie największe na kontynencie. Ważnym źródłem dochodu był również przemysł wydobywczy w tym kopalnie litu, żelaza czy cyny. Jaka była przyczyna tej zmiany? Można jej upatrywać m.in. w nagłym wzroście zapotrzebowania na surowce naturalne, w tym gaz, którego rezerwy szacowane są za drugie największe na kontynencie. Ważnym źródłem dochodu był również przemysł wydobywczy w tym kopalnie litu, żelaza czy cyny. Prywatyzacja w infrastrukturę wydobywczą oraz energetyczną w połowie lat 90. miało znaczący wpływ na rozwój tego sektora oraz inwestycji zagranicznych. Następnie decyzja w 2006r. Evo Moralesa dotycząca nacjonalizacji wszelkich zasobów surowca naturalnego spowodowała przejęcie dobrze rozwiniętego segmentu i możliwość uzyskiwania przez państwo dochodów, które następnie były albo redystrybuowane za pomocą świadczeń socjalnych albo przyczyniały się do pobudzenia gospodarki w drodzę inwestycji.
Źródła:
https://www.reuters.com/markets/currencies/bolivia-unveils-measures-tackle-sharpening-dollar-crisis-2024-02-20/
https://www.france24.com/es/programas/econom%C3%ADa/20230430-por-qu%C3%A9-bolivia-el-milagro-econ%C3%B3mico-se-queda-sin-d%C3%B3lares
https://www.reuters.com/world/americas/bolivias-creaking-big-state-model-rings-warning-bell-south-america-2023-06-27/
Autor: Mateusz Lenkiewicz
Ogromny pożar trawiący gwatemalski wulkan
#Gwatemala #pożar
Ponad 700 gwatemalskich strażaków walczy z pożarem który od środy 21.02 szaleje na zboczach nieczynnego wulkanu Agua. Wkrótce powinny dołączyć do nich siły ze Stanów Zjednoczonych, Tajwanu, Meksyku i Hondurasu, które rząd poprosił o wsparcie. Odpowiednie służby badają powód wybuchu pożaru, który pochłonął już ponad 50 ha lasu i wciąż daleki jest od opanowania. Najprawdopodobniejszym scenariuszem wydaje się być celowe podłożenie ognia w celu wypalenia lasu pod uprawy – jest to najczęstszy powód pożarów wybuchających w kraju w ostatnich latach.
Źródła:
https://www.youtube.com/watch?v=ZneEoriukVw&ab_channel=CanalAntigua
https://www.soy502.com/articulo/desde-adentro-video-muestra-incendio-forestal-volcan-agua-101676
Autorka: Barbara Midziak
Autorami tekstów są członkowie Koła Naukowego Ameryki Łacińskiej i Karaibów UW.