Młoda działaczka na wojnie z populizmem w Gwatemali – Gloria Álvarez

Ma 31 lat, pochodzi z Gwatemali i w 2014 roku podbiła portale społecznościowe za oceanem, wypowiadając wojnę populizmowi. Jej wystąpienia z pierwszego posiedzenia Parlamentu Młodzieży Iberoamerykańskiej w hiszpańskiej Saragossie zostały wyświetlone ponad milion razy. Mowa o Glorii Álvarez.

Sukces populizmu współmierny do poziomu wykształcenia

W swoich wypowiedziach politolożka, członkini Narodowego Ruchu Obywatelskiego Gwatemali i dziennikarka radiowa ostrzega przed zagrożeniem, jakie populizm stanowi dla instytucji demokratycznych i zachęca do walki z nim za pomocą nowoczesnych technologii i oświaty.

„Populizm ma na celu burzenie ładu instytucji demokratycznych, aby umożliwić zmiany w konstytucji i dostosować ją do zachcianek skorumpowanych liderów, których nie brak nam w Ameryce Łacińskiej”, twierdzi Gloria Álvarez. Działaczka jest jednak przekonana, że instytucje da się uratować, stosując zasady logiki, zdrowego rozsądku, wymianę poglądów i używając odpowiednich argumentów.

Liderka Ruchu Obywatelskiego jest zdania, że irracjonalny zachwyt jej rodaków dyktatorskimi rządami np. na Kubie wywołany jest niewiedzą. Wielu kibicowało zaś rządowi Cháveza, gdyż nie byli świadomi łamania praw człowieka i okrucieństw, których się dopuszczał.

Według Álvarez populiści nie dochodzą do władzy przez przypadek, lecz w konsekwencji niskiego poziomu wykształcenia społeczeństwa. Dlatego trzeba zwracać uwagę na wszelkie przypadki zakłócenia działania instytucji, jak również na mierną pracę rządów, które poprzedziły i doprowadziły do takich kryzysów. To w ich konsekwencji zdesperowane narody zwracały się o pomoc do liderów, czy to drogą demokratyczną, czy nie, zapewniając im władzę.

Nauka krytycznego myślenia

Zdaniem Glorii Álvarez, szkoły publiczne w Ameryce Łacińskiej ograniczają się do nauczania ekonomii keynesowskiej, wpajając młodzieży, że paternalizm (doktryna usprawiedliwiająca ingerowanie państwa w rynek argumentem ochrony jednostki i będąca jedną z podstaw idei państwa opiekuńczego) jest jedyną słuszną drogą. To dlatego w Wenezueli przez tak długi czas niewielu było intelektualistów, którzy sprzeciwiliby się socjalizmowi, choćby znajdowali się w opozycji do rządzących. Szczepionką na tę dolegliwość krajów Ameryki Łacińskiej jest uczenie ludzi kwestionowania i krytykowania, zwiększanie ich dostępu do zróżnicowanych punktów widzenia.

Nie ulega wątpliwości, że żadnemu politykowi nie przysporzy wygranej powiedzenie wyborcom, że większa część ich losu zależy od nich samych. Dlatego spin doktorzy kategorycznie odradzają takie hasła, przez które ich podopieczni mogliby narazić się także osobom czerpiącym korzyści z paternalistycznego modelu państwa, tj. związkom zawodowym i urzędnikom.

Jednym z tematów, które wywołują pośród ludności latynoamerykańskiej największe poruszenie, jest korupcja. Wszyscy, niezależnie od poglądów politycznych, zgadzają się, że rządzący nie powinni kraść pieniędzy. To tu może leżeć rozwiązanie problemu. Kandydat, który będzie wystarczająco wytrwale stawiał czoła korupcji, może swoimi decyzjami sprawiać, że społeczeństwo stanie się bardziej samodzielne, a działanie rządu zostanie ograniczone do jego właściwych funkcji. Walka z korupcją polega na znalezieniu skutecznej metody na przekonanie ludzi, że los zależy od nich samych.

Rola nowoczesnych technologii

Zarówno w Gwatemali, jak i w wielu innych krajach rozwijających się, wydarzyło się coś kuriozalnego. Smartfony i tablety dotarły nawet tam, gdzie nie ma wody pitnej. Bywa, że w wioskach tych ludność nie ma dostępu do elektryczności i w celu naładowania swoich urządzeń, mieszkańcy muszą udawać się do budynków administracji publicznej. Technologia dociera tam nawet szybciej niż oświata.

Z tego powodu, Gloria Álvarez uważa, że należy wykorzystywać możliwości, które oferuje internet, tj. filmy dokumentalne, instruktażowe, kursy czy książki w formacie PDF w celu podwyższania poziomu edukacji w potrzebujących tego wioskach. Szczególnie w sytuacji, kiedy rząd nie okazuje zainteresowania zmianą stanu rzeczy, ponieważ jest świadom, że słabe wykształcenie pozwala mu utrzymać się u władzy. Jej zdaniem, technologia może zastąpić nieodpowiedzialne ministerstwo edukacji czy niepostępową kadrę profesorską.

Liberalizm gospodarczy kluczem do sukcesu

Álvarez pogratulowała także Wenezuelczykom wygranej opozycji po 17 latach chavizmu. Zaznaczyła jednak, że aby wyjść z błędnego koła nie wystarczą tylko zmiany na stanowiskach, konieczna jest także zmiana reguł gry. W wyborach do Kongresu mandaty zdobyło 100 nowych deputowanych opozycji. Jednak większość z nich nie ma jasno określonych poglądów na tematy gospodarcze. Wielu nadal opowiada się za socjalizmem. Álvarez zwraca uwagę na 10 500 wywłaszczeń, regulację cen, kwestię wolnego rynku. Z podobnym problemem boryka się Argentyna. Choć prezydentem został wybrany prawicowy Mauricio Macri, to większość Argentyńczyków nadal popiera politykę protekcjonizmu.

Patrząc na rozwój wskaźników ubóstwa i długości życia, kapitalizm bije inne systemy na głowę. Jednak liberałom nie udało się przekonać wszystkich do swoich poglądów, bo skupili się tylko na aspektach ekonomicznych. Satelitarne zdjęcie Półwyspu Koreańskiego, na którym ciemność w Korei Północnej kontrastuje z ilością świateł w rozwiniętej Korei Południowej, nie wystarczyły, aby zniechęcić społeczeństwo do komunizmu. Upadek muru berlińskiego to było ciągle za mało. Aby liberalne teorie gospodarcze nabrały sensu, ludzie muszą odczuć wolność na własnej skórze. Wolność wiąże się z ponoszeniem konsekwencji za swoje czyny. Każdy, kto zna historię ludzkości, wie, że, im rynki stawały się bardziej liberalne, tym bardziej zwiększała się produktywność, co zaś pomogło zmniejszyć poziom ubóstwa i zwiększyć długość życia.

„Spośród 7 miliardów ludzi na świecie, 800 milionów żyje za mniej niż dolara dziennie. Jednak reszta nie cierpi już skrajnego ubóstwa. Przez większą część naszej historii, bieda była czymś naturalnym i normalnym. Teraz na jedną osobę żyjącą w ubóstwie, przypada sześć osób od niego wolnych. A to zasługa wolnego rynku”.

Gabriela Nalewajko

Źródła:
http://www.elmundo.es/cronica/2015/12/16/566c1e7422601dcf038b4676.html
http://www.14ymedio.com/internacional/Discurso-Gloria_Alvarez-populismo-America_Latina_0_1663633628.html
http://www.infobae.com/2015/07/18/1742608-una-explicacion-del-populismo-se-viraliza-las-redes-sociales

Wystąpienie Glorii Álvarez podczas posiedzenia Parlamentu Młodzieży Iberoamerykańskiej w Saragossie: