Chile vs Peru – rozwiązanie sporu o granicę morską

Po sześciu latach prowadzenia sporu przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości (MTS), Chile i Peru poznały wyrok w sprawie spornej granicy morskiej. Ostateczna decyzja zapadła na korzyść… Peru!

Foto: bbc.co.uk
Foto: bbc.co.uk

Spór toczy się już od 2008 roku, kiedy to właśnie Peru zażądało ustanowienia granicy morskiej z Chile wzdłuż linii, leżącej w równej odległości od wybrzeży obu krajów. Rząd peruwiański argumentował, że nigdy dotąd nie ustalono konkretnej granicy, zaś Chile nielegalnie sprawuje władzę nad 38 000 kilometrów kwadratowych Oceanu Spokojnego.

Jednak według Chile, granica została ustalona poprzez traktaty podpisane w 1952 i 1954 roku, które to umowy Peru uznaje za poświęcone jedynie kwestii rybołówstwa. Dodatkową kwestią, na którą rząd peruwiański zwrócił uwagę sędziom MTS, była przynależność tzw. trójkąta zewnętrznego (hiszp. triángulo externo), czyli 28 000 kilometrów kwadratowych, które znajdowały się wewnątrz 200-milowej strefy przy wybrzeżu peruwiańskim, ale pomimo tego były uznawane przez Chile za morze otwarte.

Wyrok, który przedstawił Przewodniczący MTS, Peter Tomka, ustalił granicę, która bardziej zadowala Peru niż Chile, choć nie spełnia wszystkich oczekiwań rządu peruwiańskiego. “Te 50 000 kilometrów kwadratowych to 70% całości naszych żądań” – powiedział w swoim wystąpieniu prezydent Peru, Ollanta Humala.

Linia przebiega według propozycji chilijskiej od tzw. Hito 1, aż do punktu A, czyli do odległości 80 mil morskich mierzonych równolegle od granicy lądowej z Peru. Później zostaje złamana i kieruje się na południe, co czyni zadość części żądań peruwiańskich. Sąd nie uznał więc przedłużenia granicy morskiej aż do 200 mil morskich, na co nalegało Chile, dzięki czemu Peru otrzymało 22 500 kilometrów kwadratowych morza z chilijskiej wyłącznej strefy ekonomicznej.

Przewodniczący zauważył także, że argumenty chilijskie, wskazujące na traktat z 1952 roku, nie przekonały sądu. Jednocześnie MTS zwrócił uwagę Peru na obowiązywanie traktatu z 1954 roku także w stosunku do Chile, a nie tylko Ekwadoru. Jednak późniejsza z umów, zdaniem Trybunału, stanowi jedynie milczącą zgodę co do istnienia granicy, jednak nie wskazuje na jej dokładny przebieg. Co ciekawe, sąd zdecydował się także na poznanie opinii rybaków z obu krajów – okazało się, że uznają oni granicę morską z 1954 roku (równoległą do granicy na lądzie) za obowiązującą.

Sędziowie MTS uznali, że skoro rybołówstwo w obecnych czasach rzadko przekracza odległość 80 mil morskich od lądu, niewłaściwe będzie przedłużenie granicy na linii równoległej aż do 200 mil morskich.

Foto: icj-cij.org
Foto: icj-cij.org

Ostateczne rozwiązanie:

  • granica morska rozpoczyna się w tzw. Hito 1 (15 głosów za, 1 przeciw);
  • granica morska przebiega równolegle do granicy na lądzie;
  • granica morska rozciąga się do 80 mil morskich (10 głosów za, 6 przeciw);
  • od punktu A (80 mil morskich od brzegu) granica morska przebiega jako linia będąca w równej odległości od obu wybrzeży na południe, po czym kończy się w punkcie C, czyli w odległości 200 mil morskich od terytorium chilijskiego (10 głosów za, 6 przeciw).

Podsumowanie wyroku na stronie MTS.

W miesiącach poprzedzających ujawnienie wyroku, politycy i rządu obu krajów zobowiązywały się do przestrzegania postanowień MTS i niepodważania ich w przyszłości. Po ogłoszeniu szczegółów wyroku, obaj prezydenci zapewnili, że mają powody do satysfakcji.

Kończący swoją kadencję prezydent Chile Sebastián Piñera ogłosił, że sąd spełnił większość oczekiwań chilijskich, jednak okazał smutek z powodu utraty wielu kilometrów kwadratowych morza na rzecz sąsiada. Jednocześnie zapewnił o chęci Chile do przestrzegania tego wyroku i o konieczności ustanowienia współpracy pomiędzy nową chilijską prezydent, Michelle Bachelet i Ollantą Humalą, prezydentem Peru.

W tym samym czasie jego peruwiański odpowiednik świętował pomyślne zakończenie sporu. “Peru jest zadowolone z tego pokojowego rezultatu” – oznajmił prezydent. Oświadczył też, że zostaną podjęte natychmiastowe działania w celu wcielenia w życie postanowień z Hagi. Szybko po ogłoszeniu wyroku spotkał się z kartografami peruwiańskimi, którzy rozpoczęli opracowywanie nowych map.

Czas pokaże, czy Peru i Chile będą respektowały postanowienia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Na razie, choć wzmocniono ochronę policyjną po peruwiańskiej stronie granicy lądowej z Chile, nie doszło do incydentów. Niestety, w przygranicznym mieście Arica rybacy rozpoczęli protesty przeciwko odebraniu Chile części wyłącznej strefy ekonomicznej. Według ministra spraw wewnętrznych Chile, Andrésa Chadwicka, wyrok wpłynie jedynie na 0,1% rybołówstwa chilijskiego na północy kraju, zaś tylko 11 statków rybackich ma możliwości połowów poza granicą 80 mil morskich od wybrzeża. Na zmianie granicy skorzysta za to sześć przedsiębiorstw peruwiańskich, które uzyskały nowe terytoria do eksploracji.

Portale społecznościowe żywo reagowały zarówno przed ogłoszeniem wyroku, jak i po nim. Internauci skupili się jednak nie tyle na samej treści postanowień, co na pozycji Boliwii wobec sporu (jak wiadomo, Boliwia pozbawiona jest dostępu do morza), osobie Przewodniczącego MTS, Tomki oraz na możliwych alternatywnych rozwiązaniach sporu.

Foto: facebook.com
Foto: facebook.com

Helena Krajewska

Źródła:

http://www.americaeconomia.com/politica-sociedad/politica/fallo-de-la-haya-peru-logra-zona-economica-desde-las-80-millas-y-chile-af

http://www.americaeconomia.com/negocios-industrias/ministro-de-chile-01-de-la-pesca-se-afecta-con-fallo-de-la-haya

http://www.bbc.co.uk/mundo/noticias/140127.shtml

http://www.bbc.co.uk/mundo/noticias/2012/12/121127.shtml

http://www.bbc.co.uk/mundo/noticias/2014/01/140127.shtml

http://www.bbc.co.uk/mundo/ultimas_noticias/2014/01/1401272.shtml

http://www.bbc.co.uk/mundo/ultimas_noticias/2014/01/140127_la haya.shtml

http://www.icj-cij.org

One thought on “Chile vs Peru – rozwiązanie sporu o granicę morską”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *